Wat is het?

Een stolsel in een bloedvat ontstaat meestal als reactie op een beschadiging. Het kan ook ontstaan wanneer het bloed onvoldoende doorstroomt. Soms ontstaat er een stolsel zonder dat er een wond is. Er kan een stukje van een stolsel afbreken en verderop in een kleiner bloedvat vast gaan zitten. Wanneer een bloedstolsel een ader gedeeltelijk of helemaal afsluit spreken we over een trombose.

 

Oorzaken

De meest voorkomende oorzaken van trombose zijn:

• Lange tijd arm of been niet kunnen bewegen (bijvoorbeeld door gips)
• Ernstig overgewicht
• Ouderdom
• Operaties onder algehele verdoving (narcose)
• Zwangerschap en kraambed
• Ernstige ziektes, zoals kanker of infecties
• Aangeboren afwijkingen in het stollingssysteem

 

Gevolg

Trombose kan overal in het lichaam optreden.

 

De gevolgen in de hersenen:

Als een stukje van een stolsel of een stolsel loslaat in het hart of in de halsslagader, kan dit vastlopen in de verderop gelegen slagader van de hersenen. We spreken dan van een hersenembolie.

Als een embolie een slagader van de hersenen afsluit, kan dit aanleiding zijn voor een herseninfarct. 

 

De gevolgen in het hart:

- Onregelmatige hartslag
Als het hart onregelmatig pompt of niet volledig samentrekt dan is de bloedstroom in het hart niet meer gelijkmatig. Het is dan mogelijk dat een bloedstolsel in het hart ontstaat. Dit kan losschieten en elders in het lichaam in de kleinere bloedvaten vastlopen. Dit noemen we een embolie. Bij een stolsel dat vastloopt in de hersenen spreken we van een hersenembolie (zie gevolgen in de hersenen). 

- Hartklepafwijking
Als één van de hartkleppen beschadigd is en niet meer goed functioneert, kan het voorkomen dat een stolsel op de hartklep ontstaat. De cardioloog zal in een vroegtijdig stadium antistollingsmiddelen voorschrijven om de vorming van trombose op een dergelijke hartklep te voorkomen. Dit kan acenocoumarol of fenprocoumon zijn.

- Nieuwe hartklep

Als een hartklep zo ernstig beschadigd is dat hij niet goed meer functioneert, kan besloten worden de zieke hartklep te vervangen door een nieuwe. Deze nieuwe hartklep kan van een menselijke donor zijn, van dierlijk materiaal of van kunststof. Als iemand een kunststofhartklep heeft gekregen, is het van groot belang te zorgen dat op deze nieuwe hartklep geen trombose ontstaat. Een kunststofhartklep is namelijk van lichaamsvreemd materiaal gemaakt en het bloed heeft de neiging daar een bloedstolsel op te vormen.

- (Dreigend) hartinfarct

Bij vernauwingen in de kransslagaders, de slagaders die het hart van bloed voorzien, kan de hartspier onvoldoende zuurstof krijgen. Als één van de takken van de kransslagaders van het hart helemaal afgesloten wordt door trombose, ontstaat een hartinfarct.

 

De gevolgen in de benen:

- Slagaders in de benen
Als een trombose één van de slagaders van de benen geheel of gedeeltelijk afsluit, kan dit klachten geven met lopen. Bekend zijn de zogenaamde 'etalagebenen': mensen blijven vaak stilstaan om de pijn in de benen te verminderen. 

- Aders in de benen

Trombosebeen en longembolie 
Ook kan een bloedstolsel in de beenaders ontstaan. Indien dit één van de grotere aders afsluit, ontstaat een trombosebeen. Dit kan bijvoorbeeld optreden als iemand bedlegerig is, zoals na een operatie, waardoor de bloedstroom vertraagd is. Het bloed kan niet weg en het been gaat opzetten en pijn doen. Eén van de gevaren van een trombosebeen is het losschieten van een bloedstolsel. Dat stolsel kan, nadat dit het hart gepasseerd heeft, vastlopen in een van de longslagaders. Dit heet een longembolie. 

 

Posttrombotisch syndroom (PTS):

Een ander gevolg van een trombose in de diepgelegen aders in de benen kan het zogenaamde posttrombotisch syndroom (PTS) zijn. Het posttrombotisch syndroom is een aandoening die op langere termijn kan ontstaan als gevolg van een diepveneuze trombose. Klachten die u bij een posttrombotisch syndroom kunt ervaren zijn:

• Een zwaar, moe gevoel of kramp in het aangedane lichaamsdeel
• Vochtophoping (oedeem), die meestal in de loop van de dag toeneemt
• Bruine verkleuringen op de huid
• Eczeem
• Spataders
• Een dunne glanzende huid
• Witte verkleuringen van de huid
• Moeilijk genezende wonden (open been)

 

Hoe ziet het eruit?

Als je bijvoorbeeld een trombose hebt in je been, ziet het er opgezwollen en dik uit. Verder zie je er niet veel van.

 

Advies begeleiding van MZ-er

Lichamelijk

Schakel een arts in, die kan jou precies vertellen wat je het beste kan doen en hoe je het kan behandelen. Omdat het op verschillende plaatsen in het lichaam plaats kan vinden is het verstandig om er daarom iemand die hier verstand van heeft er na te laten kijken. Ook kan de behandeling per patient verschillen. Je kunt er medicijnen voor krijgen of speciale kousen. Ook je levenstijl is heel belangrijk.

 

Sociaal

Omdat je zo veel last van de benen hebt en niet meer goed zou kunnen lopen, kunnen ze soms in een rolstoel zitten of pijn hebben bij het lopen. Hierdoor ben je erg beperkt in bepaalde dingen doen. Je kunt bijvoorbeeld niet meer ver wandelen met je vrienden. Hierdoor kan het zijn dat je minder contact gaat krijgen met de mensen van de afdeling. Praat hier over met de cliënt en zorg ervoor dat de client zich niet gaat isoleren van de omgeving.

 

Psychisch

Probeer er over te blijven praten zodat ze niet het gevoel krijgen dat ze niet geacpeteerd worden. Probeer met familie of vrienden activiteiten te organiseren om de persoon in beweging te houden en te blijven betrekken bij leuke dingen zodat ze afleiding hebben en niet constant de pijn voelen.